Amerikaans kamp in Voeren (transcript)

BEELD
cirkelvormige radar met draaiende elektromagnetische golven
in de cirkel: de grenzen van de provincie Limburg
rechts en links: oorlogsvliegtuigen en vallende bommen
geluid van elektromagnetische golven

TITEL IN BEELD
“Onder de RADAR”
Voeren
Amerikaans kamp

BEELD
luchtfoto’s van Voeren en het Veursbos 

BEELD
Joep Buysen staat in het Veursbos in Voeren.

JOEP BUYSEN VERTELT
Mijn naam is Joep Buysen. Ik ben van de vereniging Heem en Natuur Voeren en we zijn met zo’n 150 leden, vooral geïnteresseerd in de bescherming van de natuur; we hebben ook aandacht voor heemkundige zaken, Tweede Wereldoorlog …

BEELD
luchtbeelden van het Veursbos en de Voerstreek 

JOEP BUYSEN VERTELT
Daarom staan we hier ook in het Veursbos, een heel groot bosreservaat, in het oosten van de Voerstreek, waar we een aantal relicten vinden uit de Tweede Wereldoorlog. Dan gaat het met name over een deel van het Amerikaanse leger dat hier een week of drie gebivakeerd heeft, vlak nadat ze de Voerstreek bevrijd hebben, dat was op 12 september 1944.

BEELD
archieffoto’s van de bevrijding van Voeren, doortocht van het Amerikaanse leger

JOEP BUYSEN VERTELT
Nadat ze hier gebivakeerd hebben, zullen ze waarschijnlijk ten strijde zijn getrokken verder richting de Ardennen, voor het Ardennenoffensief, ofwel voor de verovering van de eerste Duitse stad Aken.

BEELD
luchtfoto’s van het Veursbos in Voeren

JOEP BUYSEN VERTELT
Het bosreservaat hier omvat zo’n 90 hectaren. We hebben het vermoeden dat het hele Amerikaanse kamp het bos in beslag heeft genomen. Ongeveer in het centrum van het bos vinden we ook nog de sporen van een gaarkeuken, een heel grote uitgraving. Daar omheen werden ook de supplies ingegraven: de bevoorrading.

BEELD
luchtfoto’s van het Veursbos in Voeren met localisering van het Amerikaanse kamp, met uitgraving, in kleur 

BEELD
Joep Buysen zoekt naar sporen van het Amerikaanse kamp in het Veursbos

JOEP BUYSEN VERTELT
Ik heb ongeveer 15 jaar geleden meer dan 100 putjes opgetekend. We zijn nu 15 jaar later en het wordt elk jaar wat minder zichtbaar. Dus het was wel heel erg belangrijk dat ik dat gedaan heb. Maar er zijn er nog veel meer, dat heb ik intussen ook ontdekt.

BEELD
videobeelden van bivakputjes in het Veursbos in Voeren

JOEP BUYSEN VERTELT
Bivakputjes waren kuilen die de Amerikaanse soldaten elk voor zichzelf moesten graven, waar ze in konden verblijven, de nacht konden doorbrengen. Dat was onder het maaiveld, zodat ze een zekere beveiliging hadden, mocht er gevaar dreigen.

BEELD

Luchtfoto’s van het Veursbos in Voeren met localisering van het Amerikaanse kamp en de bivakputjes, in kleur 

JOEP BUYSEN VERTELT
Dit is dus zo’n gegraven putje, zo’n bivakputje voor een Amerikaanse soldaat. 

BEELD
Joep Ruymen toont een bivakputje van een Amerikaanse soldaat in het Veursbos

JOEP BUYSEN VERTELT
We kunnen dat ook heel duidelijk herkennen. We doen nu wel de bladeren weg want er is 76 jaar lang elke jaar een bladerdek over heen gekomen. Maar die waren dus veel dieper en wat uitgegraven is, werd langs de kanten opgeworpen, zodat het automatisch nog een beetje dieper werd. Je ziet het ook duidelijk aan de begroeiing met het mos, dat het een ander soort aarde is dan de omringende humuslagen. Dit zijn echt de leemlagen met de stenen die onderin zitten, die zijn er op geworpen. Daar groeit dat mos heel graag op.

BEELD
archieffoto’s van Amerikaanse soldaten samen met de lokale bevolking

JOEP BUYSEN VERTELT
De Amerikaanse soldaten lagen hier eigenlijk op rust. Die moesten zich ook de hele dag bezighouden. Dat resulteerde erin dat ze soms vroegen of er bezoek kon komen vanuit de omliggende dorpen: meisjes en zo … dat was wel gevraagd …

Ja, natuurlijk, nadat ze vertrokken waren is de plaatselijke bevolking wel komen neuzen en zoeken of ze iets konden vinden. Wat er dan gevonden werd, waren heel veel conserven, die ze heel goed konden gebruiken, maar ook andere zaken, zoals condooms bijvoorbeeld. Waarvan de kinderen niet wisten wat het was … Die dachten dat het ballonnetjes waren die ze konden opblazen, maar de ouders waren daar niet zo blij mee natuurlijk.

BEELD
dronebeelden van het Veursbos in Voeren

JOEP BUYSEN VERTELT
Ik heb zo’n 15 jaar geleden met een metaaldetector iets gevonden, iets van metaal. Het bleek een tube te zijn die ik afgerold heb. Toen kwam duidelijk de naam Barbasol naar voren. Ik heb dat opgezocht op internet. Barbasol blijkt scheercrème te zijn die hoorde bij de basisuitrusting van elke Amerikaanse soldaat.
Die scheercrème kon men gebruiken om zich te scheren maar ook als eerste hulpcrème bij zonnebrand, schaafwondjes, insectenbeten en dergelijke. Ik heb dat gevonden, zelfs de tube kunnen afprinten, uitknippen, vouwen en plakken, zodat ik het bijhorende doosje heb voor die tube.

BEELD
Joep Ruymen toont een metalen tube voor scheercrème van het merk Barbasol, gevonden met een metaaldetector

JOEP BUYSEN VERTELT
Het Veursbos is waarschijnlijk voor de Amerikanen een strategische plek geweest. Het zal niet alleen een bivak zijn geweest voor de uitrusting maar ook een bewaking van die belangrijke weg, de N648 die loopt van Maastricht, richting Aubel/Battice.  

De Duitsers zelf hadden hier ook al een bewaking, ze hadden hier zelfs een slagboom, die door de Amerikanen is opgeblazen, waarvan nu ook nog restanten te vinden zijn. 

BEELD
video- en dronebeelden van het Veursbos in Voeren met restanten van de Duitse slagboom 

TEKST IN BEELD
met dank aan Rik Palmers, Jacky Janssen, Julien Geelen
Bibliotheek Voeren, UGent, Dotka Data
Erfgoed Haspengouw en IOED
Oost-Haspengouw en Voeren
Informatie Vlaanderen DHMV II

www.onderderadar.be
logo provincie Limburg