Op 20 juli 2018 keurde de Vlaamse Regering het decreet Basisbereikbaarheid principieel goed. Hiermee introduceerde Vlaanderen een heuse mobiliteitsswitch. Waar de focus in het verleden veelal lag op een openbaarvervoeraanbod, wil de overheid nu nog meer inzetten op het voor iedereen bereikbaar maken van de voornaamste maatschappelijke locaties (basisbereikbaarheid). Denk aan bedrijventerreinen, scholen, ziekenhuizen of winkelcentra.
Het doel van die mobiliteitsswitch naar basisbereikbaarheid is de beste mobiliteitsoplossing bieden voor ieder van ons. Overheidsmiddelen worden optimaal ingezet om het aanbod beter af te stemmen op de vraag.
Samen maken we de mobiliteitsswitch
Met de mobiliteitsswitch zet Vlaanderen in op efficiënter, duurzamer en flexibeler openbaar vervoer door de vraag en het aanbod beter op elkaar af te stemmen. De trein, tram en bus blijven vaste waarden. Op plaatsen waar meer reizigers vertrekken of aankomen, komen snellere en frequentere bus- en tramverbindingen. Op minder drukke plaatsen komt er flexvervoer. Je reserveert dan vooraf een rit of gebruikt een deelfiets of deelwagen om een stuk van je route af te leggen.
Centraal in de mobiliteitsswitch staat combimobiliteit. Combimobiliteit betekent dat je verschillende vervoermiddelen combineert om je bestemming te bereiken. Denk aan de trein, tram, bus, een deelfiets of deelwagen. Maar ook je eigen fiets gebruiken en wandelen horen erbij. Dat kan uiteraard enkel als de beschikbaarheid van die vervoermiddelen vlot op elkaar is afgestemd. Via goed uitgeruste knooppunten of Hoppinpunten kan je vlot van het ene naar het andere vervoermiddel ”switchen”.
Vervoerregio
Mobiliteit stopt natuurlijk niet aan (gemeente)grenzen. Daarom is het nodig om de invulling van basisbereikbaarheid ook op een regionaal niveau te bekijken. Vlaanderen telt 15 vervoerregio’s. De Vervoerregio Limburg is daarin uniek: de grenzen van de vervoerregio vallen samen met de provinciegrenzen. Dat maakt onze vervoerregio ook meteen de grootste!
Elke vervoerregio heeft een vervoerregioraad. Die raad werkt de nieuwe multimodale mobiliteitsvisie uit, en bewaakt, stuurt en evalueert de invulling van het decreet basisbereikbaarheid in de vervoerregio. Het zijn de gemeentebesturen die de vervoerregioraad bevolken, samen met andere actoren zoals het Vlaamse departement Mobiliteit en Openbare Werken, de Administratie Wegen en Verkeer en het provinciebestuur. Het provinciebestuur neemt hier een actieve rol in op. De gedeputeerde van mobiliteit is co-voorzitter van de vervoerregioraad.
De provinciale afdeling Mobiliteit stelt via de vervoerregioraad haar expertise ter beschikking aan de lokale besturen, bij de opmaak en de uitvoering van het regionale mobiliteitsplan. Ook daarná kunnen de lokale besturen rekenen op de ondersteuning door de provincie. Het provinciebestuur geeft advies om het plan in concrete acties te vertalen en het in de praktijk vorm te geven. Geen eenvoudige oefening.
Proces
Momenteel worden de voorbereidingen getroffen om het principe van de basisbereikbaarheid in heel Vlaanderen uit te rollen. Zo wordt het openbaarvervoernetwerk in de toekomst gestructureerd volgens een kernnet, een aanvullend net en vervoer op maat. Dit gelaagd netwerk moet in staat zijn om elke Limburger op een kostenefficiënte en vraaggerichte manier te bedienen, zowel in stedelijk als in meer landelijk gebied.
Het openbaar vervoer staat uiteraard niet op zich maar maakt deel uit van het globale mobiliteitsnetwerk. Vanuit de idee van combimobiliteit wordt daarom bijzondere aandacht besteed aan het gecombineerd gebruik van het openbaar vervoer, de fiets, de auto en innovatieve deelsystemen. Dit zal in de toekomst ongetwijfeld gefaciliteerd worden door de opkomst van diverse "Mobility as a Service"-aanbieders.
Ook de strategische inplanting en realisatie van Hoppinpunten volgt het provinciebestuur van nabij op.
Verder blijft de provincie Limburg een sociale mobiliteitsdienst aanbieden aan personen met een mobiliteitsbeperking via de Mobiliteitscentrale Aangepast Vervoer (MAV). In de toekomst wordt dit mogelijk geïntegreerd in de Diensten Aangepast Vervoer (DAV) binnen het vervoer op maat.
Tegen juli 2023 moet alles klaar zijn om de mobiliteitsswitch te maken. Intussen werken de Vlaamse overheid, De Lijn, de vervoerregio’s, de provincie Limburg en de 42 Limburgse steden en gemeenten verder aan de praktische uitwerking. Wat dit voor jou betekent, ontdek je vanaf het najaar 2022.
